Hodowla lasu

Hodowla lasu jest działem gospodarki leśnej stawiającym za cel zapewnienie trwałości i wysokiej produkcyjności lasów oraz ciągłości rozwoju i stabilności ekosystemów leśnych poprzez stopniowe osiąganie stanów równowagi dynamicznej w ekosystemach leśnych, kształtowanie pozaprodukcyjnych funkcji lasu oraz przyjaznych powiązań gospodarki leśnej z otoczeniem społeczno-gospodarczym, zapewnienie produkcji drewna i użytków niedrzewnych.

Zadania te są realizowane poprzez zabezpieczenie bogactwa genetycznego lasów, zabezpieczenie zapotrzebowania na nasiona, produkcję wysokiej jakości materiału sadzeniowego drzew leśnych stosowanego do wykonywania odnowień i zalesień, stosowanie właściwych form użytkowania (rębni) służących uzyskaniu właściwego składu gatunkowego i struktury drzewostanów, bieżące odnowienia zasobów leśnych z zachowaniem ich naturalnej różnorodności biologicznej oraz poprzez właściwe pielęgnowanie dostosowane do faz rozwojowych drzewostanów.

Głównymi zagadnieniami, jakimi zajmuje się dział hodowla lasu są:

  • selekcja i nasiennictwo, czyli dobór i pozyskanie możliwie najlepiej dostosowanego do danego środowiska materiału siewnego,
  • szkółkarstwo, czyli hodowanie z wyselekcjonowanych nasion młodych drzewek, służących do zalesień i odnowień,
  • zalesienia, czyli wprowadzanie roślinności leśnej na gruntach, które dotychczas nie były leśnymi,
  • odnawianie lasu, czyli wprowadzanie roślinności leśnej na terenach, gdzie został usunięty w procesie produkcji drzewostan dojrzały (może to odbywać się w sposób sztuczny - przy pomocy sadzonek wyhodowanych na szkółkach leśnych, lub w sposób naturalny gdzie młode pokolenie lasu inicjuje się poprzez obsiew z nasion drzew dotychczas rosnących na danym terenie),

Bardzo ważnym działem hodowli lasu są zabiegi ukierunkowane na pielęgnowanie upraw, młodników i starszych faz rozwojowych drzewostanów. Do najważniejszych prac z tego zakresu należą:

  • pielęgnowanie gleby i niszczenie chwastów, konieczne w przypadku gdy sadzonki są zagłuszane przez chwasty,
  • wprowadzanie podszytów, czyli wprowadzanie w istniejących drzewostanach sadzonek drzew i krzewów wzbogacających ekosystem leśny,
  • czyszczenia wczesne i późne, które są zabiegami pielęgnacyjnymi, mającymi na celu umożliwienie najlepszych warunków wzrostu młodemu pokoleniu poprzez eliminowanie wszystkich zagrożeń wpływających negatywnie na ich wzrost,
  • trzebieże wczesne i późne, które są zabiegami hodowlanymi powtarzanymi cyklicznie na danej powierzchni co kilka lat i mającymi na celu ułatwienie wzrostu i uzyskanie najlepszych parametrów wybranym docelowym drzewom. Uzyskuje się to poprzez popieranie tzw. drzew dorodnych, czyli przeznaczonych do osiągnięcia wieku dojrzałości, oraz stopniowym usuwaniu pozostałych drzew,
  • rębnie - określają zasady wykonywania całego zespołu czynności mających na celu stopniową przemianę pokoleń w lesie w sposób zapewniający równoczesne usuwanie drzew lub drzewostanów, tworzenie najkorzystniejszych warunków dla zainicjowania i rozwoju nowego pokolenia drzew pożądanych gatunków, kształtowanie odpowiedniej budowy drzewostanu, zapewnienie naturalnej różnorodności biologicznej i trwałości w zmieniających się warunkach środowiska. W zależności od sposobu cięcia, stwarzającego różne możliwości osłony odnowienia przez starodrzew, rozróżnia się dwie grupy rębni tj. rębnię zupełną oraz rębnie złożone (częściowe, gniazdowe, stopniowe i przerębowe).

Celem wykonywanych wszystkich prac hodowlanych jest uzyskanie drzewostanów o najlepszych cechach genetycznych i jakościowych, odpornych na działanie czynników biotycznych (owady, grzyby) i abiotycznych (wiatry, zanieczyszczenia powietrza).

TSL

TD

Orientacyjny skład gatunkowy odnowień

Rębnia

Okres odnowienia lub nawrót cięć

wiodąca

zastępcza

Bs

So

So90, Brz10

-

-

-

Bśw

So

So80, Brz i inne 20

I

II

5**

Bw

So

So80, Brz i inne 20

I

II

5**

Św-So

So60, Św30, Brz i inne 10

I

II

5**

Brz-So

So60, Brz30, Św i inne 20

I

II

5**

Bb

So

So80, Brz i inne 10-20

-

-

-

BMśw

So

So70, Db i inne 30

I

II,III

5**

Dbb-So

So70, Db20, Md i inne 10

I

II,III

5**

BMw

So

So70, Db i inne 30

I

III

5**

Św-So

So50, Św30, Db i inne 20

I

II

5**

Db-So

So70, Db20, Św i inne 10

I

III

5**

BMb

So

So70, Brz i inne 30

-

-

-

LMśw

Db-So

So50, Db40, Md Bk i inne 10

III

I, II

11-20

So-Db

Db50, So30, Md Bk i inne 10

III

I,II

11-20

Db***

Db70, Gb, Kl, Lp i inne 30

III

I,II

11-20

LMw

So-Db

Db60, So30, Św i inne 10

III

I,II

11-20

Ol

Ol70, Św, Db i inne 30

I

IV

5**

Db-So

So60, Db30, inne 10

III

II,IV

11-20

Ol-Db

Db60, Ol30, inne 10

III

II,IV

11-20

Db

Db80, inne 20

II

III,IV

11-20

Brz-Ol***

Ol60, Brz20, Db, Św i inne 20

III

I,II

11-20

LMb

Ol

Ol70, Brz So 30

-

-

-

Lśw

Db

Db80, Md Bk i inne 20

II

III,IV

11-20

Lw

Db

Db80, Js* i inne 20

II

III,IV

11-30

Ol-Db

Db40, Ol30, Js* i inne 30

II

III

11-30

Db-Ol

Ol40, Db30, inne 30

II

III,IV

11-20

Db-Wz-Js

Js*50, Wz20, Db20, Tp i inne 10

-

-

-

Tp-Wb

Wb50, Tp20, Ol i inne 30

-

-

-

Ol

Ol

Ol90, Js* i inne 10

I, IV

II

5**

OlJ

Ol-Js

Js*60, Ol30, Brz i inne 10

II

IV

11-20

Ol

Ol60, Db Js* i inne 40

I

II,III

5**

Przyjęte TD o kierunku gospodarczym i orientacyjne składy gatunkowe upraw

 


Wskazanie

Kołacze

Wisznice

Włodawa

N-ctwo

Etat pow.

do zatwierdzenia

Pow. [ha]

Odnowienie halizn, płazowin, zrębów

53,00

39,55

3,98

96,53

96,53

Zalesienie gruntów nieleśnych

2,77

1,21

1,74

5,72

5,72

Odnowienia przy rębniach zupełnych (80%)*

348,91

251,54

103,04

703,49

562,79*

Odnowienia przy rębniach złożonych (80%)*

588,37

657,11

453,22

1698,70

1358,96*

Podsadzenia produkcyjne

-

-

-

-

-

Dolesienie luk i przerzedzeń

2,44

-

0,49

2,93

2,93

Poprawki i uzupełnienia w upr.  i młod.

5,89

-

7,78

13,67

13,67

Wprowadzanie podszytów

-

-

-

-

-

Pielęgnowanie upraw (PG)

286,53

129,13

193,35

609,01

609,01**

Pielęgnowanie upraw  (CW)

355,61

259,54

250,97

866,12

857,61**

Pielęgnowanie młodników (CP)

654,97

698,94

504,06

1857,97

1864,10**

Melioracje wodne

-

-

-

-

-

Melioracje agrotechniczne

896,15

932,18

526,83

2355,16

2359,91

Zestawienie planowanych prac z zakresu hodowli lasu na bieżące 10-lecie

*W kolumnie 6 zmniejszono zadania z zakresu odnowień o 20% w przypadku zrębów zupełnych oraz dla odnowień po rębniach złożonych z uwagi na obowiązkowe przelegiwanie zrębów i ochronę przed szeliniakiem sosnowcem oraz inicjowanie odnowienia naturalnego.
** dotyczy pielęgnacji zainwentaryzowanych upraw i młodników na dzień 1.01.2020 r

 

Nasiennictwo i selekcja

W ramach nasiennictwa i selekcji w nadleśnictwie realizowany jest „Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 2011 - 2035”. W ramach tego Programu w nadleśnictwie wytypowane zostały drzewostany nasienne gospodarcze (609,08 ha), źródła nasion (0,13 ha), oraz bloki upraw pochodnych.