Hodowla lasu
Hodowla lasu jest działem gospodarki leśnej stawiającym za cel zapewnienie trwałości i wysokiej produkcyjności lasów oraz ciągłości rozwoju i stabilności ekosystemów leśnych poprzez stopniowe osiąganie stanów równowagi dynamicznej w ekosystemach leśnych, kształtowanie pozaprodukcyjnych funkcji lasu oraz przyjaznych powiązań gospodarki leśnej z otoczeniem społeczno-gospodarczym, zapewnienie produkcji drewna i użytków niedrzewnych.
Zadania te są realizowane poprzez zabezpieczenie bogactwa genetycznego lasów, zabezpieczenie zapotrzebowania na nasiona, produkcję wysokiej jakości materiału sadzeniowego drzew leśnych stosowanego do wykonywania odnowień i zalesień, stosowanie właściwych form użytkowania (rębni) służących uzyskaniu właściwego składu gatunkowego i struktury drzewostanów, bieżące odnowienia zasobów leśnych z zachowaniem ich naturalnej różnorodności biologicznej oraz poprzez właściwe pielęgnowanie dostosowane do faz rozwojowych drzewostanów.
Głównymi zagadnieniami, jakimi zajmuje się dział hodowla lasu są:
- selekcja i nasiennictwo, czyli dobór i pozyskanie możliwie najlepiej dostosowanego do danego środowiska materiału siewnego,
- szkółkarstwo, czyli hodowanie z wyselekcjonowanych nasion młodych drzewek, służących do zalesień i odnowień,
- zalesienia, czyli wprowadzanie roślinności leśnej na gruntach, które dotychczas nie były leśnymi,
- odnawianie lasu, czyli wprowadzanie roślinności leśnej na terenach, gdzie został usunięty w procesie produkcji drzewostan dojrzały (może to odbywać się w sposób sztuczny - przy pomocy sadzonek wyhodowanych na szkółkach leśnych, lub w sposób naturalny gdzie młode pokolenie lasu inicjuje się poprzez obsiew z nasion drzew dotychczas rosnących na danym terenie),
Bardzo ważnym działem hodowli lasu są zabiegi ukierunkowane na pielęgnowanie upraw, młodników i starszych faz rozwojowych drzewostanów. Do najważniejszych prac z tego zakresu należą:
- pielęgnowanie gleby i niszczenie chwastów, konieczne w przypadku gdy sadzonki są zagłuszane przez chwasty,
- wprowadzanie podszytów, czyli wprowadzanie w istniejących drzewostanach sadzonek drzew i krzewów wzbogacających ekosystem leśny,
- czyszczenia wczesne i późne, które są zabiegami pielęgnacyjnymi, mającymi na celu umożliwienie najlepszych warunków wzrostu młodemu pokoleniu poprzez eliminowanie wszystkich zagrożeń wpływających negatywnie na ich wzrost,
- trzebieże wczesne i późne, które są zabiegami hodowlanymi powtarzanymi cyklicznie na danej powierzchni co kilka lat i mającymi na celu ułatwienie wzrostu i uzyskanie najlepszych parametrów wybranym docelowym drzewom. Uzyskuje się to poprzez popieranie tzw. drzew dorodnych, czyli przeznaczonych do osiągnięcia wieku dojrzałości, oraz stopniowym usuwaniu pozostałych drzew,
- rębnie - określają zasady wykonywania całego zespołu czynności mających na celu stopniową przemianę pokoleń w lesie w sposób zapewniający równoczesne usuwanie drzew lub drzewostanów, tworzenie najkorzystniejszych warunków dla zainicjowania i rozwoju nowego pokolenia drzew pożądanych gatunków, kształtowanie odpowiedniej budowy drzewostanu, zapewnienie naturalnej różnorodności biologicznej i trwałości w zmieniających się warunkach środowiska. W zależności od sposobu cięcia, stwarzającego różne możliwości osłony odnowienia przez starodrzew, rozróżnia się dwie grupy rębni tj. rębnię zupełną oraz rębnie złożone (częściowe, gniazdowe, stopniowe i przerębowe).
Celem wykonywanych wszystkich prac hodowlanych jest uzyskanie drzewostanów o najlepszych cechach genetycznych i jakościowych, odpornych na działanie czynników biotycznych (owady, grzyby) i abiotycznych (wiatry, zanieczyszczenia powietrza).
TSL |
TD |
Orientacyjny skład gatunkowy odnowień |
Rębnia |
Okres odnowienia lub nawrót cięć |
|
wiodąca |
zastępcza |
||||
Bs |
So |
So90, Brz10 |
- |
- |
- |
Bśw |
So |
So80, Brz i inne 20 |
I |
II |
5** |
Bw |
So |
So80, Brz i inne 20 |
I |
II |
5** |
Św-So |
So60, Św30, Brz i inne 10 |
I |
II |
5** |
|
Brz-So |
So60, Brz30, Św i inne 20 |
I |
II |
5** |
|
Bb |
So |
So80, Brz i inne 10-20 |
- |
- |
- |
BMśw |
So |
So70, Db i inne 30 |
I |
II,III |
5** |
Dbb-So |
So70, Db20, Md i inne 10 |
I |
II,III |
5** |
|
BMw |
So |
So70, Db i inne 30 |
I |
III |
5** |
Św-So |
So50, Św30, Db i inne 20 |
I |
II |
5** |
|
Db-So |
So70, Db20, Św i inne 10 |
I |
III |
5** |
|
BMb |
So |
So70, Brz i inne 30 |
- |
- |
- |
LMśw |
Db-So |
So50, Db40, Md Bk i inne 10 |
III |
I, II |
11-20 |
So-Db |
Db50, So30, Md Bk i inne 10 |
III |
I,II |
11-20 |
|
Db*** |
Db70, Gb, Kl, Lp i inne 30 |
III |
I,II |
11-20 |
|
LMw |
So-Db |
Db60, So30, Św i inne 10 |
III |
I,II |
11-20 |
Ol |
Ol70, Św, Db i inne 30 |
I |
IV |
5** |
|
Db-So |
So60, Db30, inne 10 |
III |
II,IV |
11-20 |
|
Ol-Db |
Db60, Ol30, inne 10 |
III |
II,IV |
11-20 |
|
Db |
Db80, inne 20 |
II |
III,IV |
11-20 |
|
Brz-Ol*** |
Ol60, Brz20, Db, Św i inne 20 |
III |
I,II |
11-20 |
|
LMb |
Ol |
Ol70, Brz So 30 |
- |
- |
- |
Lśw |
Db |
Db80, Md Bk i inne 20 |
II |
III,IV |
11-20 |
Lw |
Db |
Db80, Js* i inne 20 |
II |
III,IV |
11-30 |
Ol-Db |
Db40, Ol30, Js* i inne 30 |
II |
III |
11-30 |
|
Db-Ol |
Ol40, Db30, inne 30 |
II |
III,IV |
11-20 |
|
Lł |
Db-Wz-Js |
Js*50, Wz20, Db20, Tp i inne 10 |
- |
- |
- |
Tp-Wb |
Wb50, Tp20, Ol i inne 30 |
- |
- |
- |
|
Ol |
Ol |
Ol90, Js* i inne 10 |
I, IV |
II |
5** |
OlJ |
Ol-Js |
Js*60, Ol30, Brz i inne 10 |
II |
IV |
11-20 |
Ol |
Ol60, Db Js* i inne 40 |
I |
II,III |
5** |
Przyjęte TD o kierunku gospodarczym i orientacyjne składy gatunkowe upraw
|
Kołacze |
Wisznice |
Włodawa |
N-ctwo |
Etat pow. do zatwierdzenia |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Pow. [ha] |
|||||||
Odnowienie halizn, płazowin, zrębów |
53,00 |
39,55 |
3,98 |
96,53 |
96,53 |
||
Zalesienie gruntów nieleśnych |
2,77 |
1,21 |
1,74 |
5,72 |
5,72 |
||
Odnowienia przy rębniach zupełnych (80%)* |
348,91 |
251,54 |
103,04 |
703,49 |
562,79* |
||
Odnowienia przy rębniach złożonych (80%)* |
588,37 |
657,11 |
453,22 |
1698,70 |
1358,96* |
||
Podsadzenia produkcyjne |
- |
- |
- |
- |
- |
||
Dolesienie luk i przerzedzeń |
2,44 |
- |
0,49 |
2,93 |
2,93 |
||
Poprawki i uzupełnienia w upr. i młod. |
5,89 |
- |
7,78 |
13,67 |
13,67 |
||
Wprowadzanie podszytów |
- |
- |
- |
- |
- |
||
Pielęgnowanie upraw (PG) |
286,53 |
129,13 |
193,35 |
609,01 |
609,01** |
||
Pielęgnowanie upraw (CW) |
355,61 |
259,54 |
250,97 |
866,12 |
857,61** |
||
Pielęgnowanie młodników (CP) |
654,97 |
698,94 |
504,06 |
1857,97 |
1864,10** |
||
Melioracje wodne |
- |
- |
- |
- |
- |
||
Melioracje agrotechniczne |
896,15 |
932,18 |
526,83 |
2355,16 |
2359,91 |
Zestawienie planowanych prac z zakresu hodowli lasu na bieżące 10-lecie
*W kolumnie 6 zmniejszono zadania z zakresu odnowień o 20% w przypadku zrębów zupełnych oraz dla odnowień po rębniach złożonych z uwagi na obowiązkowe przelegiwanie zrębów i ochronę przed szeliniakiem sosnowcem oraz inicjowanie odnowienia naturalnego.
** dotyczy pielęgnacji zainwentaryzowanych upraw i młodników na dzień 1.01.2020 r
Nasiennictwo i selekcja
W ramach nasiennictwa i selekcji w nadleśnictwie realizowany jest „Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 2011 - 2035”. W ramach tego Programu w nadleśnictwie wytypowane zostały drzewostany nasienne gospodarcze (609,08 ha), źródła nasion (0,13 ha), oraz bloki upraw pochodnych.